Полный текст статьи
Печать

ÖZET:

             Bu araştırmada, Pittsburgh Üniversitesi'nde lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerin uyum problemleri ve bunları çözebilmek için geliştirdikleri stratejiler ve baş- vurdukları yardım kaynakları incelenmiştir. Uyum problemleri ile bu öğrencilerin cinsiyetleri, medeni durumları, yaşları, coğrafi bölgeleri, Amerika'da kalma süreleri, akademik düzeyleri, branşları, lisan yeterlikleri ve mali destek kaynakları arasında anlamlı farklılıklar olup olmadığı araştırılacaktır. Araştırmanın örneklerni, 90 değişik ülkeden gelen 500 öğrenciden oluşmuştur. Veri toplama aracı olarak "Michigan Yabancı Öğrenci Problem Envanteri" ve açık uçlu sorular kullanılmıştır.

            Araştırmanın temel bulguları şunlardır:

  1. Onbir problem alanındaki uyum problemlerinin karşılaştınlması sonucunda, lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerin algıladıkları problemler en fazla 'İngilizce' ve 'mali yardım' alanlarındadırr.
  2.  Kız öğrenciler, 'sağlık hizmetleri' ve 'akademik kayıtlar' problem alanlarında erkek öğrencilere nazarari daha fazla güçlüklerle karşılaşmaktadırlar.
  3.  'Yerleştirme hizmetleri' problem alanı hariç, diğer problem alanlarında, değişik kıtalardan gelen öğrenciler arasında problemleri algılama yönünden anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Avrupalı öğrenciler diğer kıtalardan gelen öğrencilere nazaran bütün problem alanlarında daha az güçlüklerle karşılaşmaktadırlar.
  4.  'KabulKayıt' problem alanında Beşeri Bilimlerde okuyan öğrencilerin, diğer alanlarda çalışma yapan gruplardan daha fazla problemleri vardır.
  5.  Master öğrencileri, 'Kabul-Kayıt', 'Akademik Kayıtlar', 'Sosyal-Kişisel', 'Yaşama-Yiyecek' ve 'İngilizce' problem alanlarında doktora öğrencilerinden daha fazla problemleri olduğunu belirtmişlerdir.
  6.  İngilizce yeterlik puanı yüksek olan öğrencilerin, düşük olanlardan daha az problemi vardır.
  7. Devlet bursuyla okuyan öğrencilerin 'İntibak Hizmetleri', 'Akademik Kayıtlar', 'Sosyal – Kişisel', 'Yerleşme-Yiyecek', 'Dini Hizmetler' ve 'İngilizce problem alanlarında, diğer gruplardan daha fazla problemleri vardır.
  8. Yabancı öğrencilerin uyum problemlerini çözmek için geliştirdikleri stratejiler şunlardır: Vatan hasreti ve yalnızlık duygularını gidermek için, ülkelerine sık sık mektup yazmak, telefon etmek ve yakın arkadaşlıklar kurmak; İngilizcelerini geliştirmek için, Amerikalılarla konuşmak; mali destek sağlamak için üniversite dışında çalışmak ve arkadaşlarından ödünç para almak.
  9. Yabancı öğrenciler uyum problemlerini çözerken en büyük desteği ailelerinden almaktadırlar. 

ANAHTAR KELİMELER:

            Yabancl öğrenci, problem, uyum, uyum problemi, başetme stratejileri, yardım alınan kaynaklar. 

GİRİş

          Yaklaşık 40 yıl önce, değişik ülkelerden gelen öğrencilere Amerikan üniversiteleri kapılarını açınca, dünyanın her tararfından gelen öğrenci akınına uğramıştır. 1954-1955 öğretim yılında Amerikan Üniversitelerine kayıtlı 34.232 öğrenci bulunmaktaydı. Bu sayı 1969-1970 yılında 135.000'e ulaşmıştır [1]. Yabancı öğrencilerin akını, 1980'li yıllardan sonra hızla artmıştır [2, 3] öğretim yılında Amerikan üniversite ve kollejlerinde dünyanın her tarafından gelen yabancı öğrenci sayısı 348.745'e ulaşmıştır [4].

            Yabancı öğrencilerin, kültürel, politik, ekonomik ve eğitimsel geçmişleri ve deneyimleri farklıdır Bu öğrencilerin, akademik ve sosyal yaşamlarında başarılı olabilmeleri için Amerikan kültürü ve yaşam biçimine uyum sağlamaları gerekmektedir. Bu öğrencilerin yabancı bir çevreye uyum sağlamaları, iletişim güçlükleri, sosyal ve ahlaki değerlerdeki çatışmalar, sosyal ve mesleki ilişkiler kurma, kendini yabancı hissetme, yeni eğitim sistemine uyum sağlama, bu öğrencilerin karşılaştıkları problemlerden bazılarıdır [5]. Bu nedenle, yabancı öğrenciler değişik şiddetlerde duygusal, sosyal, akademik ve mali problemlerle yüzyüze gelmektedirler. Ayrıca, zihinsel ve fiziksel rahatsızlıklara da yakalanmaktadırlar [6, 7].

          Bu konuda yapılan araştırmalarda, lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerin en fazla karşılaştıkları problemler arasında oryantasyon, yabancı dil yetersizliği, sosyal, kişisel ve ekonomik güçlükler olduğu dikkati çekmektedir, Hull, Sharma, Collins, Al Banyan, McMilen [12], and Okafor [13]Bu konuda yapılan araştırmalarda, lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerin en fazla karşılaştıkları problemler arasında oryantasyon, yabancı dil yetersizliği, sosyal, kişisel ve ekonomik güçlükler olduğu dikkati çekmektedir, Hull, Sharma, Collins [10], Al Banyan [lıJ, McMiJlen [12], and Okafor [13] bu konuda yapılan araştırmalarda, lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerin en fazla karşılaştıkları problemler arasında oryantasyon, yabancı dil yetersizliği, sosyal, kişisel ve ekonomik güçlükler olduğu dikkati çekmektedir, Hull, Sharma [6], Collins [10], Al Banyan, McMilen [12], and Okafor [13]. Bu nedenle, son yıllarda, Pittsburgh Üniversitesine devam eden yabancı öğrencilerin karşılaştıkları uyum problemlerine ve bu öğrencilerin uyum çabalarında faydalanacaklari yardım kaynakları ve çözüm yolları ile ilgili bilgiler sağlayarak onlara kısmen yardımcı olunacağı düşünülmüştür. Bu nedenle, son yıllarda, Pittsburgh Üniversitesine devam eden yabancı öğrencilerin karşılaştıkları uyum problemlerine ve bu öğrencilerin uyum çabalarında faydalanacaklari yardım kaynakları ve çözüm yolları ile ilgili bilgiler sağlayarak onlara kısmen yardımcı olunacağı düşünülmüştür. Bu nedenle, son yıllarda, Pittsburgh Üniversitesine devam eden yabancı öğrencilerin karşılaştıkları uyum problemlerine ve bu öğrencilerin uyum çabalarında faydalanacaklari yardım kaynakları ve çözüm yolları ile ilgili bilgiler sağlayarak onlara kısmen yardımcı olunacağı düşünülmüştür. 

Araştırmanın Amacı

            Bu araştırmanın amacı, Pittsburgh Üniversitesi'nde lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerin karşılaştıkları problemleri, bu problemlerle başedebilmek için geliştirdikleri stratejileri ve yardım kaynaklarını belirlemektir.

Araştırmanın alt problemleri şunlardır:

1. Pittsburgh Üniversitesi'nde lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerin karşılaştıkları uyum problemleri nelerdir?

2. Pittsburgh Üniversitesi'nde lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerin karşılaştıkları uyum problemleri ile bu öğrencilerin cinsiyetleri, medeni durumları, yaşları, coğrafi bölgeleri, Amerika'da kalma süreleri, akademik düzeyleri, branşları, ve mali destek kaynakları farklılıklar var mıdır?

3. Pittsburgh Üniversitesi'nde lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerin karşılaştıkları önemli uyum problemleriyle başedebilmek için hangi stratejiler geliştirmektedirler?

4. Pittsburgh Üniversitesi'nde lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencileri karşılaştıkları uyum problemlerini çözerken hangi yardım kaynaklarından faydalanmaktadırlar?

KURAMSAL ÇERÇEVE VE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR

            Yeni bir kültüre uyumu açıklamak için ortaya atılmış bazı kuramsal modeller ve görüşler vardır. Yabancı öğrencilerin durumuyla ilgili olarak Oberg'in ortaya attığı kültür şoku kuramı, farklı kültürlerden gelen ve yabancı bir ülkede kalan bireylerin karşılaştıkları güçlükleri açıklamaktadır [14]. Kültür şokunun temelinde, bireyin yabancı bir çevrede bulunmasının strese neden olduğu, bunun da, zihinsel ve duygusal bir takım rahatsızlıkları ortaya çıkardığı görüşü bulunmaktadır. Hızlı bir değişim, bireyin keyif aldığı fiziksel ve psikolojik ihtiyaçları belirsiz ve kestirilemez hale getirmektedir. Hissizlik, yalnızlık, kaygı, karmaşık duygular içinde olma ve hiçbir şeye aldırmama gibi durumlar ortaya çıkabilmektedir.

            Lysgaard ise, yabancı bir kültürde yaşayan öğrencilerin o ülkeye uyumunu "U-Eğrisi" yaklaşımı ile açıklamaya çalışmıştır [15]. Bu görüşe göre, öğrencilerin Amerika'da kalış süreleriyle ilişkili olarak uyum aşamaları ortaya çıkmaktadır. Uyurnun belirli üç aşaması vardır. İlk aşama, Amerika'ya geldikten sonra geçen 6 aylık bir süreyi kapsamaktadır. İkinci aşama, 6-18 ayı ve üçüncü aşama ise, 18. aydan, Amerika'dan ayrılıncaya kadar geçen süreyi. kapsamaktadır. Her aşama, Amerika'ya uyurnun derecesini belirlemektedir. İlk aşama boyunca, öğrenciler, Amerika'ya uyum tecrübelerini pozitif yönde görmekte, başarılı ve rahat olduklarını belirtmektedirler. İkinci aşamaya kriz aşaması da denilmektedir. Bu aşamada, öğrenciler negatif düşünceler içerisindedir. Kendilerini uyumsuz, yalnız ve mutsuz hissetmektedirler. Son aşama ise, ilk aşamada olduğu gibi, başarılı bir uyum dönemi olarak pozitif anlamdadır [15].

          Gullahorn ve Gullahorn tarafından "U Eğrisi" görüşü genişletilerek "W-Eğrisi" görüşü ortaya atılmıştır. Burada, ikinci aşamada yabancı kültürdeki kişi, ülkesine dönüp dönmemekte tereddüt geçirmekte ve gerilime girmektedir. Bu nedenle uyumda bir düşüş olmakta, bu devre atlatıldıktan sonra uyumda yine yükselme olmaktadır [16]. Becker, Amerika Birleşik Devletleri gibi ekonomik ve teknolojik yönden gelişmiş, ileri düzeyde kültüre sahip Avrupalı bireylerin "U".. ve "W-Eğrileri"ne benzer uyum kalıpları olduğunu, Uçüncü Dünya ve geri kalmış ülkelerden, ABD'ne gelen bireylerin uyum kalıplarının böyle olmadığını ileri sürmektedir. Başka araştırma bulguları da Becker'in bu görüşünü desteklemektedir. Selby ve Woods ise Avrupalı olmayanların uyumunun ise "V-Eğrisi" oluşturduklarını, ilk aylarda morallerinin düştüğünü ve tedrici olarak daha sonraki aylarda morallerinin yükseldiğini bir yılın sonuna doğru tamamen bulundukları ülkeye uyum sağladıklarını belirtmektedirler.

            Konuyla ilgili literatür incelendiğinde, ABD'nde birçok üniversite ve kolejlerde yabancı öğrencilerin uyum problemleriyle ilgili araştırmalar yapıldığı ve bu problemleri çözmek için destek sistemleri oluşturulduğu görülmektedir. Bu çalışmayla doğrudan ilgili olan bazı araştırmalar aşağıda özetlenmiştir.

            Breuder, Florida Devlet Üniversitesi ile Halk Junior Koleji'nde, Dünyanın değişik ülkelerinden gelen öğrencilerin problemlerini belirlemek için bir araştırma yapmıştır. Verileri toplamak için Porter'ın geliştirdiği Michigan Yabancı Öğrenci Problem Envanterini kullanmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğrencilerin algıl.adıkları problemler önem sırasına göre, mali yardım, Ingilizce, yerleştirme hizmetleri, kabulkayit, akademik danışma, öğrenci etkinlikleri, sosyalpersonel, yaşama-yeme, oryantasyon hizmetleri, sağlık hizmetleri ve dini hizmetler olarak sıralanmıştır. Kız ve erkek öğrencilerle, Üniversite Kollejde okuyan öğrencilerin problemleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmamıştır [14].

 YÖNTEM

Genel Yöntem

          Betimsel bir çalısma olan bu araştırmanın verileri anket ve açık uçlu sorular aracılığı ile Pittsburgh Üniversitesi'nde 1993 Bahar döneminde lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerden toplanmıştır. Betimleyici araştırmanın amacı, varolan durumun niteliğini ve derecesini belirlemektir [6]. Betimleyici araştırmalar, toplumsal durumlarla ilgili olarak araş- tırmacılara geniş bilgiler sağlarlar. Bu tür araştırmalar problemlerin tanımlanmasında, hipotezlerin ve problem sorularının test edilmesinde kullanışlı bir araçtır ve daha sonraki araştırmalar için ipuçları verir. Betimleyici veriler, bu çalışmada da olduğu gibi genellikle anket yoluyla toplanmaktadır. Ankete ek olarak açık uçlu formatta verilen sorular, lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrencilerin karşılaştıkları problemlerle ilgili olarak kullandıkları çözüm yollarını ve faydalandıkları yardım kaynaklarını belirlemek için kullanılmıştır.

 Evren ve Örneklem Araştırma

            Evren ve Örneklem Araştırmanın evrenini Pittsburgh Üniversitesi'nde lisans üstü eğitim yapan yanancı öğrenciler oluşturmaktadır. Bu üniversitede, 1993-Bahar döneminde, 90 değişik ülkeden gelen 1033 yabancı öğrenci kayıtlıdır. Asyalı öğrencilerin toplamı 647 olup en kalabalık grubu oluşturmaktadırlar. Geriye kalan öğrencilerin coğrafi bölgelere göre dağılımı ise şöyledir: Avrupa 142, Latin Amerika 90, Orta Doğu 82, Afrika 36, Kanada 22, Avustralya ve Okyanusya 14. Örnekle m 500 öğrenciden oluşmuştur. Afrika, Avrupa, Latin Amerika, Orta Doğu bölgelerinden gelen gelen öğrencilerin hepsi örneklem alınmıştır. Asyalı öğrenciler ise, ülkelerine göre "tesadüfi tabakalama örneklem" (stratified random sampling) yöntemi ile seçilmiştir. Asya ülkelerinden gelen öğrencilerin seçimi Tablo 1'de gösterilmiştir.

 SONUÇ VE ÖNERİLER

          Lisans üstü eğitim yapan yabancı öğrenciler, İngilizce dili ile ilgili problemleri olduğunu belirtmişlerdir. Bulgulardan anlaşıldığı gibi, yetersiz İngilizce bilgisi ve iletişimi olan öğrencilerin, İngilizce konuşma düzeylerini yükseltecek programlara ve etkinliklere katılmaları için cesaretlendiriirneleri ve güdülenmeleri gerekmektedir. İngilizceyi etkili kullanma becerisini geliştirmek için yabancı öğrencilere ileri düzeyde dil kursları önerilmeli ve öğrencileri teşvik etmek için, bu kursların kredileri yüksek tutulmalıdır. İngilizce kurs programları ve seminerler bu öğrencilerin okuma-yazma ihtiyaçlarını karşılayabilir. Yabancı öğrenciler, ikinci problemlerinin maddi konularda olduğunu bildirmişlerdir. Bu problemle ilgili olarak, yabancı ülkelerden gelen öğrencilere, gelmeden önce yeterli maddi destek sağlanacağından emin olacak şekilde bir eleme yapılması daha iyi olacaktır. Aslında böyle bir eleme mevcut olduğu halde, yeterli olmadığı ortadadır. Yabancı öğrencileri maddi yönden desteklemek için, üniversitede daha fazla iş ve asistanlık fırsatları verilmelidir. Öğrencinin geldiği ülkenin hükümeti de gittiği ülkede kendisine yetecek kadar maddi desteği sağladığı gibi, aynı zamanda maddi ihtiyaçlarını karşılamak için onlara burslar ve krediler sağlamalıdır. Açık uçlu sorulardan elde edilen bulgulara göre, öğrenciler İngilizce, mali duruma ek olarak akademik ve sosyal-kişisel alanlarda da ciddi problemleri olduğunu belirtmişlerdir. Akademik alanda, Pittsburgh Üniversitesi, akademik programın gereklerine uygun tam ve eksiksiz bir danışmanlık hizmeti sunamamaktadırlar. Yabancı öğrencileri, önceden tahmin edilebilecek akademik güçlüklere hazırlamak amacıyla yaygın bir oryantasyon programının düzenlenmesi gerekmektedir. Yabancı öğrenciler, akademik danışmanlar ve öğretim üyeleri tarafından da daima desteklenmeli ve cesaretlendirmelidir [17, 18].

            Sosyal-kişisel problem alanında yalnızlık ve yabancılık hissi duyan yabancı öğrenciler için, üniversite dışı etkinlikler planlanabilir. Yabancı öğrenciler genelolarak Amerikan halkı ile etkili bir etkileşim kuramamaktadırlar. Yabancı öğrencilerin, Pittsburgh Yabancı Ziyaretciler Konseyi aracılığı ile Amerikalı evlere konuk olmaları, Amerikan kültürü kakkında daha fazla bilgiye sahip olmaları, arkadaşlıklar kurmaları ve İngilizcelerini geliştirmelerinde etkili bir yoldur. Danışma Merkezleri ve diğer Yabancı Öğrenci Hizmetleri Merkezi, yabancı öğrencilere kültürlerarası danışmanlık hizmetleri vermelidirler. Yabancı öğrencileri Amerikan toplumuna uyum sağlamak için kendilerine güvenmeleri hususunda cesaretlendirilmelidirler. Üniversitelerdeki karar vericiler ve yöneticiler, yabancı öğrencilere genişletilmiş ve iyileştiriimiş danışma ve diğer öğrenci personel hizmetleri sağlayarak, onlara olan taahhütlerini yeniden değerlendirmeleri gerekmektedir. Bu araştırma sonucunda, genel bir öneri, tüm üniversitelerin Amerika'da öğrenim gören öğrencilerin karşılaştığı güçlüklere karşı daha duyarlı olmaları ve bu öğrencileri daha iyi anlamaları gerekmektedir.

 KAYNAKÇA

  1. Institute of International Education (970). Open doors: Report on international exchange. New YorkInstitute of International Education.
  2. Institute of International Education (981). Open doors: Report on international exchange. New York Institute of International Education.
  3. Vassilios, E. (December/January, 1984-1985). Parameters of international studies. Community and junior College journal, 17.
  4. Долгова В.И. Адаптирующее воздействие социума на профессиональное самооопределение его субъектов // В сборнике: FORMS OF SOCIAL COMMUNICATION IN THE DYNAMICS OF HUMAN SOCIETY DEVELOPMENTMaterials digest of the XXXVII International Research and Practice Conference and the III stage of the Championship in philological, historical and sociological sciences. (London, December 05 - December 10, 2012). Chief editor - Pavlov V. V.. – London, 2013. – С. 51-54.
  5. Institute of International Education (991). Open doors: Report on international exchange. New York: Institute of International Education.
  6. Gibson, J. T. et aL.(990). Youth and culture: A seventeen nation study of perceived problems and coping strategies O, 2). Meeting of the International Round Table for the Advancement of Counseling, Helsinki, Finland.
  7. Sharma, S. (971). A Study to identify and analyze adjustment problems experieneed by foreign non European graduate students enrolled in selected universities in State of North Carolina. Dissertation Abstracts International, 32/04, 1866A.
  8. Долгова В.И. Simulation of the formation of emotional stability of personality // В сборнике: HEALTH AS A FACTOR OF QUALITY AND LIFETIME OF BIOLOGICAL SPECIES Materials digest of the XXXVIII International Research and Practice Conference and the III stage of the Championship in medicine, pharmaceutics and veterinary sciences. (London, December 05 - December 10, 2012). Chief editor - Pavlov V. V.. – London, 2013. – С. 67-70.
  9. Huang, K. (977). Campus mental health: The foreigner at your des k. journal of the American College Health Association, 216-219.
  10. Klineberg, O (976). International educational exchange. Paris: Monton,the Hague.
  11. Hull, W. (978). Foreign students in the United States of America: Coping behavior within the educational environment. New York: Praeger.
  12. Collins, P. 1. (977). Self-perceived problems of international students attending Howard University. Dissertation Abstracts International, 37/08, 4859A.
  13. AI-Banyan, A. S. (980). Saudi students in the United States: A study of cross-cultural education and attitude change. London: Ithaca Press.
  14. McMilIen P. (981). Problems of international students at the George Washington University. Dissertation Abstracts International, 42/07, 3018A.
  15. Okafor, D. C. (986). Adjustment of African students at Michigan State University. Dissertation Abstracts International, 47/07,2378A.
  16. Oberg, K. (972). Cultural shock and problem of adjustment to new cultural environments. In D, S. Hoopes (Ed.), Readings in intercultural communications Vol. II. (pp. 1-5). Council for International Education.
  17. Долгова В.И. Субъекты и объекты образования в проекции ценностных и смысложизненных ориентаций // В сборнике: SUBJECT AND OBJECT OF COGNITION IN A PROJECTION OF EDUCATIONAL TECHNIQUES AND PSYCHOLOGICAL CONCEPTS LXXXII International Research and Practice Conference and II stage of the Championship in Psychology and Educational sciences (London, June 05 - June 10, 2014). Chief editor - Pavlov V.V.. – London, 2014. – С. 62-65.
  18. Долгова В.И. Из опыта организации психологической службы педагогического вуза // В сборнике: PROBLEMS OF MODERN PEDAGOGICS IN THE CONTEXT OF INTERNATIONAL EDUCATIONAL STANDARDS DEVELOPMENT Materials digest of the XL International Research and Practice Conference and I stage of the Championship in Pedagogical sciences. (London, January 31- February 05, 2013). Chief editor - Pavlov V. V.. – London, 2013. – С. 79-81.